Büyük kan dolaşımı, kanın vücut boyunca dolaşarak gerekli besin ve oksijeni hücrelere ulaştırmasını sağlar. Vücuttaki tüm damarlar düz bir şekilde açılacak olursa, toplam uzunlukları yaklaşık 100 bin kilometreyi bulur. Vücudun herhangi bir yerinde en ufak bir çizik bile olsa kan akmaya başlar, bu durum kanın damarlar sayesinde hücrelerin ihtiyaç duyduğu besinleri taşıdığının bir göstergesidir.

Sağlıklı bir bireyin vücudunda ortalama olarak 6-7 litre kan bulunur. Bu kanın yaklaşık yarısı plazma adı verilen bir sıvıdan, diğer yarısı ise kan hücrelerinden oluşur. Kan hücreleri arasında alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositler bulunur. Kanın kırmızı rengi, alyuvarların içinde bulunan hemoglobin adlı demir ve proteinden oluşan bir madde sayesinde ortaya çıkar.

Sağlıklı bir yetişkinin vücudunun her bir mikrolitresinde ortalama olarak 4-6 milyon alyuvar, 7-10 bin akyuvar ve 400-500 bin kadar trombosit bulunur. Vücuttaki hücrelerin sağlıklı çalışabilmesi için gerekli olan oksijen, damarlar aracılığıyla hücrelere ulaşır. Kalp ve damarlar, kanın vücutta dolaşmasını sağlayan dolaşım sistemini oluşturur.

Kan dolaşımı, vücuttaki oksijen alışverişini, enerjiyi sağlayan karbonhidratların ve proteinlerin dokulara dağıtılmasını, hormonların gereken fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayan hayati öneme sahip bir sistemdir. Bu fonksiyonlar, çeşitli hücreler ve plazma adı verilen sıvı sayesinde gerçekleştirilir.

Büyük kan dolaşımında oksijen bakımından zengin kan, sol karıncıktan çıkar. Vücutta dolaşırken hücrelerde birikmiş olan karbondioksiti de içine alarak kalbin sağ kulakçığına geri döner. Kalbin sürekli olarak kasılıp gevşemesiyle kan ve lenfler vücudun büyük bir kısmında dolaşır, besinleri dokulara ulaştırır ve atık maddeleri kandan uzaklaştırır.

Sol kulakçıktan sol karıncığa geçiş yapan kan, buradan atardamarlara devredilerek tüm organ ve dokulara kadar ilerler. Kılcal damarlar sayesinde toplardamarlara geçiş yapar. Kanın yapısında kan hücreleri ve kan plazması adı verilen sıvı kısımlar bulunur. Görevi besinleri ve atık maddeleri taşımak olan kan plazmasının %90'ı su, geri kalan %10'u ise protein, yağ ve karbonhidrattan meydana gelir.

Büyük kan dolaşımı sisteminde kalp, damarlar ve kan bulunur. Kalp, göğüs hizasında ve iki akciğer arasında yer alır. En önemli parçası olmasının sebebi, bir pompa görevi görerek tüm kanı vücuda pompalamasıdır. Kalbin bir bölümü kanı vücuda pompalar, diğer bölümü ise vücuttaki kanı emerek yeniden kalbe geri getirir.

Dolaşım sisteminin diğer önemli parçası damarlardır. Bu damarlar atardamar, toplardamar ve kılcal damarlardır. Kanı kalpten taşıyan atardamarlar, akciğer atardamarı hariç, oksijenli kan taşır. Kanı kalbe geri getiren toplardamarlar ise akciğer toplardamarı hariç, karbondioksitli kan taşır. Atardamar ve toplardamar arasında bulunan kılcal damarlar ise kanı hücrelere kadar taşıyan küçük damarlardır.

Kısaca, büyük kan dolaşımı, kalpten çıkan kanın tüm vücutta dolaşması ve ardından tekrar kalbe dönmesi sürecidir. Bu dolaşımın temel amacı, temiz kanı vücuda dağıtmak ve kandaki atık maddeleri vücuttan atmaktır.